تشکیل استان البرز شرقی یا ماندن با تهران/ مصائب پیوند ناهمگون شمال شرق و جنوب شرق استان

به گزارش خبرنگار مهر، موضوع تجزیه احتمالی تهران سالهاست که جسته و گریخته طرح می شود و هر از چند گاه مباحث پیرامونی آن از زبان این مسئولان و آن مدیر کشوری و محلی به تیتر اصلی خبرهای خبرگزاری ها و نشریات کثیرالانتشار بدل می شود؛ اما آیا تهران برای چنین تحول بزرگی آماده است و تقسیمات فرضی برخی مسئولان محلی ملاکی برای عمل خواهد بود؟ در این بین، موقعیت شمال شرق بعنوان بخش عمده ای از استان و مشهور به بام ایران چگونه تعریف می شود؟ این چند پرسش و هزاران سئوال دیگر طی سالیان اخیر از ذهن مردمان این خطه می گذرد که گاه پاسخی نیز برای آنها نیست.

البته نزدیکی به چند تکه شدن استان پهناور و به لحاظ شرایط اقلیمی و سیاسی مهم تهران مبحثی تازه قلمداد نمی شود، اما زمانی تحلیلگران در رسانه های جمعی این پروسه را گامی به جلو نامیدند که دو نماینده شهرستان های استان تهران در مجلس شورای اسلامی به شکلی جدی نسبت به طرح این موضوع اقدام کردند.

طرح تجزیه تهران از زبان نمایندگان استان

حسین گروسی، نماینده مردم قدس، شهریار و ملارد و عضو مجمع نمایندگان استان تهران در تارنمای اطلاع رسانی خود درج کرده است که انتقال پایتخت هزینه زیادی دارد و با فرمول تقسیم تهران به سه بخش تهران غربی و شرقی و تهران بزرگ بسیاری از مشکلات حل می شود و مراجعات بیهوده از اطراف استان به تهران کم می شود و تهران بزرگ به یک آرامش نسبی می رسد.

حسین گروسی در جمع شماری از خبرنگاران گفته بود: برای ارتقای خدمات بیشتر به استان تهران قصد داریم تهران را به سه بخش تهران غربی، تهران شرقی و تهران بزرگ تقسیم کنیم.

نماینده مردم شهریار در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مشکل بودجه این طرح حل شده است، اظهار داشت: موضوع بودجه این طرح را در جلساتی که با وزیر کشور و مسئولان سیاسی داشتیم مطرح کردیم و در این زمینه مشکلی وجود ندارد و پیش بینی های بودجه ای صورت گرفته است.

وی با تأکید بر اینکه اگر این اتفاق بیفتند بسیاری از مشکلات تهران مرتفع می شود، اظهار داشت: اگر این تقسیم بندی انجام شود هم بودجه تهران افزایش می یابد و هم امنیت. ضمن اینکه نظارت بیشتری بر سازمان ها و ادارات خواهد شد.

گروسی با بیان اینکه نمایندگان از این پیشنهاد استقبال کردند، افزود: نیروی انتظامی تاکنون این کار را انجام داده و فرماندهی شرق تهران، غرب تهرن و تهران بزرگ تقسیم بندی کرده است که اقدام بسیار خوبی است. بنابراین این موضوع می تواند آثار مثبتی داشته باشد.

عضو مجمع نمایندگان استان تهران ادامه داد: تهران با 12 میلیون جمعیت با این شیوه قابل مدیریت نیست و بسیاری از ساخت و ساز ها در اطراف تهران، حمل و نقل، نبودن مترو و امکانات شهری، آلودگی تهران بزرگ و ترافیک کشنده باعث ایجاد نگرانی و مشکل شده است که با این طرح قابل کاهش است.

وی تأکید کرد: با این تقسیم بندی جلوی هزینه سنگین انتقال پایتخت را خواهیم گرفت.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس بیان کرد: انتقال پایتخت هزینه زیادی دارد و با این فرمول بسیاری از مشکلات حل می شود و مراجعات بیهوده از اطراف استان به تهران کم می شود و تهران بزرگ به یک آرامش نسبی می رسد. البته در بحث زیست محیطی و کاهش ترافیک و دادن خدمات بیشتر به شهرستانهای اطراف هم کمک می کند.

گروسی افزود: این موضوع طرحی است که در حال نهایی شدن است. با وزیر و استاندار موضوع را در میان گذاشته ایم و پس از بررسی به صحن خواهد آمد.

تشکیل استان تهران شرقی!

همچنین سید حسین نقوی، نماینده مردم ورامین، قرچک و پیشوا و دیگر عضو مجمع نمایندگان استان تهران نیز در پایگاه اطلاع رسانی خود می گوید: طرحی در نهادهای ذیربط در حال بررسی است که در صورت عملیاتی شدن آن، استان تهران به سه استان مجزا تقسیم می‌شود.

این مسئول اضافه می کند: طرحی در نهادهای ذیربط در حال بررسی است که بر اساس آن، استان تهران به سه استان تهران شرقی، تهران غربی و تهران مرکزی که شمیرانات، ری و اسلامشهر را نیز در بر می‌گیرد تقسیم می‌ شود.

نقوی می افزاید: پس از سیر مطالعاتی طرح مذکور و درصورت عملیاتی شدن آن، استان خرداد (استان تهران شرقی) تشکیل می‌شود و طرح استان شدن شهرستان ورامین محقق خواهد شد.

با توجه به گفتگوهای مذکور و این بیان مندرج در تارنمای اطلاع رسانی نماینده مردم ورامین که "تهران مرکزی شمیرانات، ری و اسلامشهر را در بر می ‌گیرد" و همچنین "تشکیل استان تهران شرقی به مرکزیت ورامین" موضوعاتی است که موجی از نگرانی در میان مردم سه شهرستان پردیس، دماوند و فیروزکوه به راه انداخته؛ چراکه برآیند این دو بیان سید حسین نقوی چیزی جز ضمیمه شدن این سه شهرستان با وسعتی بزرگ و جمعیت کلان آینده به استان مد نظر وی نیست.

"البرز شرقی" را بیشتر بشناسیم

البرز شرقی نامی است که امروز بعد از نامگذاری های نقاط فرضی و هنوز تکه و پاره نشده استان تهران از سوی مسئولان سایر شهرستان ها، حال به کرات از زبان مردم و مسئولان شمال شرق استان تهران شنیده می شود که البته چندان هم واژه بی سمایی نیست، چراکه سه شهرستان پردیس، دماوند و فیروزکوه در نگاهی جغرافیایی به نوعی قرینه استان البرز در آن سوی این رشته کوه مشهور ایرانی محسوب می شوند.

با چنین تفاسیری بد نیست تا کمی بیشتر با البرز شرقی بعنوان دارنده بزرگترین سطح جغرافیایی استان تهران آشنا شویم.

شهرستان پردیس یا همان بخش مرکزی تهران سابق، یکی از پر جمعیت ‏ترین مناطق مسکونی شمال شرق استان تهران محسوب می‏ شود.

این شهرستان تازه‏ تأسیس با مساحت یک هزار و 378 کیلومتر مربع از 55 آبادی، روستا، نواحی کارگاهی، مناطق زراعی، دو شهر پردیس و بومهن و دو بخش جاجرود و بومهن تشکیل شده است.

محدوده جغرافیایی شهرستان پردیس از روستای "تلو" در "سرخه‏ حصار" آغاز شده و تا انتهای بخش بومهن ادامه دارد؛ شهرستان 200 هزار نفری پردیس با شهرستانهای دماوند، شمیرانات و پاکدشت دارای مرز مشترک است.

این نام گره خورده با پروژه ملی و پر سر و صدای مسکن مهر به اذعان بسیاری از مسئولان امر در آینده ای نه چندان دور جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر را در خود پذیراست، به همین دلیل رشد و توسعه مرکز این شهرستان یعنی شهر جدید پردیس نیز امری کاملاً مشهود است و واحدهای مسکونی آماده تحویل روزانه جمعیت قابل توجهی را به این شهر گسیل می سازد.

دماوند، دیگر شهرستان شمال شرق استان تهران با قدمتی 18 هزار ساله در دامنه های مهربان و پر برکت سلسله جبال البرز و در جوار نماد استواری ایرانیان یعنی قله رفیع دماوند قرار دارد.

شهرستان دماوند با مساحتی حدود 188 هزار هکتار در محدوده شهرستان‏های فیروزکوه، آمل، ورامین، گرمسار و تهران قرار دارد که متوسط ارتفاع آن از سطح دریا حدود دو هزار متر است، طبق آخرین سرشماری های بعمل آمده امروز جمعیتی بالغ بر 120 هزار نفر در این شهرستان ساکن هستند که این آمار جمعیتی با اتمام و تحویل واحدهای مسکونی بی شمار مسکن مهر بزودی با افزایشی چشم گیر مواجه خواهد بود.

مصائب پیوند ناهمگون شمالشرق و جنوب شرق استان

حال با چنین وسعت و جمعیتی و داشته هایی آیا مطالبه مردمی ماندن با تهران و یا تشکیل استانی مستقل با نام البرز شرقی یا هر نام دیگری، درخواست گزافی است؟ کدام شاخص مورد نظر در ارتقای سه شهرستان پردیس، دماوند و فیروزکوه به استانی مستقل مغفول مانده که برخی آقایان اصرار بر ضمیمه شدن آنها به استان مدنظر در حوزه انتخابیه شان بعنوان پیوندی ناهمگون دارند.

اگر وسعت جغرافیایی ملاک عمل است که این سه شهرستان بیشترین نواحی استان تهران را به خود اختصاص داده اند؛ در مورد جمعیت نیز تنها باید کمی حوزه دید را گسترش داد، اگر قرار است صرفاً تا نوک بینی خود ببینیم و آینده نگری را از امور اجرایی حذف کنیم، بله به طور قطع جمعیت کنونی شمال شرق استان تهران ظرفیتی برای استقلال استانی نیست، اما هرگز و هرگز نباید فراموش کرد که در سه شهرستان یاد شده نزدیک به هشت سایت انبوه سازی مسکن "کوزوپارس"، "دره بهشت"، "دره آرا"، فاز سه پردیس، "مهرآباد"، آبعلی، "محک" و فیروزکوه واحدهای خود را تحویل داده و یا امور پایانی پروژه را سپری می کنند که با تحویل همه آنها به متقاضیان جمعیتی بیش از یک میلیون نفر راهی نواحی مستقر در البرز شرقی می شوند، حال باز هم جمعیت کم است؟      

شمال و شمال شرق استان تهران برغم بسیاری از نقاط این استان که اغلب دشتی کویری و هموار هستند، منطقه ای کوهستانی با ارتفاعات کوچک و بزرگ متعدد و بسیار ناهموار شمرده می شود، از این رو، شاید در سامانه های فضای مجازی نظیر گوگل ارت و همچنین نقشه های جغرافیایی کاغذی نواحی مذکور هم جوار و موزاییکی دیده شود اما در حقیقت دسترسی آنها به یکدیگر کار دشواری است.

به عنوان مثال عزیمت از شهرهایی مانند پردیس، دماوند و یا حتی فیروزکوه به پایتخت برای پیگیری امور کاری به مراتب ساده تر از رفتن به ورامین است چراکه مسیرهای دسترسی مناسب و امنی تا آن شهر و شهرستان وجود ندارد، چنین شرایطی در خصوص دو شهرستان پردیس و شمیرانات با وجود همجواری نیز حاکم است؛ در بیانی ساده یک شهروند ساکن در شمال شرق استان تهران برای دسترسی به شهرستان های به ظاهر همجوار شرقی و غربی نمی تواند از مسیری مستقیم استفاده کند، زیرا نه راه مناسبی وجود دارد و نه ناوگان حمل و نقل همگانی چنین مسیرهایی را می شناسد بلکه او باید به تهران رفته، رنج سفری طولانی، طاغت فرسا و پر ترافیک پایتخت را به جان بخرد تا در نهایت به مقصد مورد نظر برسد، حال خود تصور کنید مصائب تبدیل شمال شرق و جنوب شرق به استانی مشترک را...

در این میان شنیدن نقطه نظرات مردم شمال شرق استان تهران در خصوص تقسیمات جغرافیایی احتمالی این استان نیز خالی از لطف نیست؛ داوود ارجمندی از اهالی شهرستان فیروزکوه در این باره گفت: اگر هدف از تجزیه تهران و چند تکه شدن آن خدمت است، مسئولان باید طوری عمل کنند که خدای نکرده به نقمت تبدیل نشود.

وی ادامه داد: اگر قرار باشد مردم فیروزکوه بین ماندن با تهران یا پیوند با ورامین و تشکیل استانی مشترک با جنوب شرق استان تهران یکی را برگزینند، بی شک ماندن با تهران سهولت بیشتری دارد.

عباس صفری، از اهالی دماوند نیز با گلایه از برخی مسئولان دیگر شهرستان های استان تهران گفت: به قول معروف نه به بار است و نه به دار، مسئولان بریده و دوخته و نام هایی را نیز برای فرضیات خود انتخاب کرده اند.

وی ادامه داد: گاهی عنوان می شود که جمعیت شمال شرق استان تهران ناچیز است و این شاخص را به مانند پتکی بر سر مردم می کوبند، اما خدا کند که مسئولان این خانه های بی شماری مسکن مهر که حساب و کتابش از دست اهالی محلی نیز در رفته را نیز در محاسبات خود لحاظ کنند.

حسین میرزایی از اهالی پردیس با اشاره به مسیرهای دسترسی موجود به مقصد ورامین خاطرنشان کرد: در خبرهای مختلف می خوانیم که مسئولان امر از پیوند شمال شرق و جنوب شرق در قالب استانی واحد به نام تهران شرقی یاد می کنند، اما باید کمی تأمل کرد و دید که آیا این طرح شدنی است؟

وی اضافه کرد: برای رسیدن به ورامین باید 20 کیلومتر تا تهران رفت و دو هزار و 500 تومان کرایه داد، بعد خود را در ترافیک و هوای دود گرفته تهران به سه راهی افسریه رساند و همین میزان پول پرداخت کرد و در کورس سوم از این مسافرت ماراتن گونه طولانی در نهایت با مبغلی مشابه به ورامین رفت.

کورش مقیمی، دیگر شهروند پردیسی در این خصوص گفت: در نگاهی منطقی ورامین و شهرستان های اطراف آن برای تشکیل استانی با نام زیبای 15 خرداد مورد اشاره دوستان نیازی به پیوند با شمال شرق استان تهران ندارد و به تنهایی از چنین ظرفیت بالقوه ای برخوردار است.

وی ادامه داد: پیوند شمال شرق و جنوب شرق استان تهران برغم همجواری امری ناهمگون و مملو از تبعات و دردسرهای اجتماعی بسیار است و شهرستان های پردیس، دماوند و فیروزکوه خود به تنهایی می توانند استانی مجزا باشند.

تشکیل استان "البرز شرقی" یا ماندن با تهران

حمیدرضا مشهدی عباسی، نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: حوزه شمال شرق استان تهران را سه شهرستان دماوند، پردیس و فیروزکوه شامل می شود که این مناطق از "جاجرود" تا "گدوک" سطح وسعتی قابل توجه و عظیم را در بر می گیرد.

وی ادامه داد: از این رو، سه شهرستان مذکور به تنهایی قابلیت تبدیل به استانی مستقل را دارند و مردم و مسئولان شمال شرق استان تهران از چنین تقسیم جغرافیایی استقبال می کنند، اما اینکه استانی به غیر از تهران تشکیل شوند که دماوند، فیروزکوه و پردیس زیرمجموعه آن باشند نه مورد قبول مردم است و نه مسئولان آن را می پذیرند.

این مسئول اضافه کرد: من به عنوان نماینده مردم دماوند و فیروزکوه مخالفت خود با چنین شیوه ای در تقسیم جغرافیایی اعلامی می کنم چراکه سه شهرستان یاد شده به تنهایی قابلیت تبدیل به استانی مجزا را دارند.

مشهدی عباسی بیان داشت: باید زیرساخت های شمال شرق استان تهران به شکلی دیده و اجرا شود که به مانند ادارات آبفا و امور مالیاتی، حوزه شرق استانی در ادارات کل نواحی مذکور بوجود آید تا نیازی برای مسافرت به تهران و افزودن بر بار ترافیکی این کلان شهر نباشد.

نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در مجلس شورای اسلامی افزود: قبلاً هم عنوان شده یا اعلام استان جدیدی متشکل از پردیس، دماوند و فیروزکوه تحت عنوان البرز شرقی و یا باقی ماندن با پایتخت مورد قبول است.

وی شمال شرق استان تهران را منطقه ای مهاجر پذیر خواند و افزود: در حال حاضر چندین سایت بزرگ و کشوری انبوه سازی مسکن مهر در قالب این پروژه ملی و سایر طرح های مشابه مشغول ایجاد واحدهای مسکونی بی شماری در شمال شرق استان تهران هستند.

این مسئول ادامه داد: از این رو باید این سه شهرستان را مناطقی مهاجرپذیر خواند؛ اینکه جمعیت امروز شمال شرق استان تهران شاید نزدیک به 300 هزار نفر باشد، صحیح است، اما با اتمام ساخت و سازهای یاد شده امکان سه برابر شدن آمار جمعیتی طی پنج سال آینده و رسیدن آن به یک میلیون نفر تا یک دهه آتی امری قطعی است.

---------------------

گزارش از مهدی علمداری